Tam Cúc là trò chơi bài lá truyền thống phổ biến tại miền Bắc Việt Nam. Trong cách chơi bài Tam cúc người ta sử dụng bộ bài gồm 32 lá, được làm từ bìa mỏng và có hình chữ nhật dài và hẹp. Các lá bài được ghi tên bằng chữ Hán và có hình minh họa. Trò chơi bài Tam cúc số số người chơi có thể là 2 đến 4 người. Hãy cùng FB88 tìm hiểu các chơi bài tam cúc này.
Các lá bài Tam cúc
Nội Dung Bài Viết
Bộ bài Tam Cúc bao gồm 32 lá, được chia thành hai màu: đỏ và đen. Các lá bài cùng tên sẽ có giá trị đỏ lớn hơn đen. Bộ bài gồm các ký hiệu và giá trị từ cao đến thấp như sau: Tướng (将) > Sĩ (士) > Tượng (像 – có hình con voi) > Xe (車 – có hình cỗ xe) > Pháo (砲 – có hình khẩu thần công) > Mã (馬 – có hình con ngựa) > Tốt (卒 – có hình người lính). Trong đó, Tướng chỉ có một lá, Tốt có năm lá mỗi màu, còn các loại khác có hai lá mỗi loại.
Cách xếp bài Tam cúc
- Bộ Đôi: Hai lá bài cùng màu, cùng tên như đôi Pháo đen, đôi Xe đỏ, v.v.
- Bộ Ba: Bao gồm ba lá bài Tướng-Sĩ-Tượng hoặc Xe-Pháo-Mã cùng màu. Lưu ý, bộ ba như Sĩ-Tượng-Xe hay Tượng-Xe-Pháo không được coi là bộ ba hợp lệ, và bộ ba Tướng-Sĩ-Tượng sẽ thắng bộ ba Xe-Pháo-Mã.
- Tứ Tử: Bốn lá Tốt cùng màu.
- Ngũ Tử: Năm lá Tốt cùng màu.
- Các lá bài còn lại không thuộc vào bất kỳ bộ nào sẽ đứng riêng.
Chia bài Tam cúc
Trong cách chơi bài Tam cúc số lượng người có thể tham gia chơi từ 2 đến 4 người:
- Chơi 2 Người: Mỗi người chơi được chia 16 lá bài. Trong trường hợp này, cả hai bên đều biết bài của nhau.
- Chơi 3 Người: Mỗi người nhận 9 lá bài, và bộ bài sẽ phải loại bỏ 5 lá: 1 Tướng đỏ, 1 Tướng đen, 1 Sĩ đen, 1 Sĩ đỏ, và 1 Tốt đen.
- Chơi 4 Người: Chia cho mỗi người 8 lá bài.
Quy luật chơi
- Trong cách chơi bài Tam cúc, người gọi bài đầu tiên được chọn ngẫu nhiên. Người này sẽ gọi số lượng lá bài như “một cây”, “hai cây”, “ba cây”, và các người chơi còn lại sẽ đưa ra số lá bài tương ứng. Các lá bài phải được đặt úp xuống để giữ bí mật.
- Sau khi tất cả lá bài đã được đặt, người gọi bài sẽ lật bài lên và so sánh giá trị. Người có lá bài có giá trị cao nhất sẽ thắng và giữ quyền gọi bài tiếp theo. Tuy nhiên trong cách chơi bài Tam cúc, người chơi khác có thể chọn “chui” để không lật bài và không bị lộ.
- So sánh các bộ đôi hoặc bộ ba với nhau: Bộ ba Tướng-Sĩ-Tượng sẽ thắng bộ ba Xe-Pháo-Mã, và bộ đỏ sẽ thắng bộ đen trong các bộ đôi hoặc bộ ba cùng loại.
- Đặc biệt cách chơi bài Tam cúc quy định người chơi có 4 hoặc 5 lá Tốt cùng màu có thể “trình làng” trước người gọi bài đầu tiên theo lượt đấu. Đối với Ngũ tử, người chơi sẽ giành quyền gọi bài đầu tiên.
Cách tính điểm bài Tam cúc
Trong cách chơi bài Tam Cúc, việc tính điểm dựa trên các hình thức kết đôi, kết ba, hoặc kết Tốt đen, Tứ tử, Ngũ tử. Điểm số được xác định dựa trên số lượng người chơi và các trường hợp đặc biệt xảy ra trong ván bài. Cách tính điểm cụ thể như sau:
Điểm số khi kết đôi, kết ba, kết Tốt đen, Tứ tử, Ngũ tử
| Loại Kết | Tay đôi (2 người chơi) |
Tay ba (3 người chơi) |
Tay tư (4 người chơi) |
| Kết đôi | 12 điểm | 6 điểm | 4 điểm |
| Kết ba | 18 điểm | 9 điểm | 6 điểm |
| Kết Tốt đen | 24 điểm | 12 điểm | 8 điểm |
| Tứ tử/Ngũ tử | 24 điểm | 12 điểm | 8 điểm |
| Tốt đỏ đè Tốt đen | 48 điểm | 24 điểm | 16 điểm |
Các trường hợp đặc biệt
- Kết Tốt đen: Đối với cách chơi bài Tam cúc, người chơi kết đôi Tốt đen trong lượt cuối và không ai bắt được, người này sẽ giành được số điểm lớn tương ứng với số người chơi.
- Tứ tử và Ngũ tử: Nếu người chơi sở hữu bốn hoặc năm lá Tốt đỏ/đen, họ sẽ có quyền “trình làng” ngay khi bài được chia và giành số điểm tương ứng.
- Đè Tốt đen: Nếu người chơi kết đôi Tốt đen trong lượt cuối nhưng bị đối thủ có đôi Tốt đỏ đè, thì người bị đè sẽ phải đền điểm cho đối thủ.
Tính điểm khi không có kết
- Nếu không có ai thực hiện kết, kết quả sẽ được tính dựa trên số lá bài còn lại trên tay mỗi người chơi:
– Ván 2 người: Người nào có từ 8 lá bài trở lên sẽ thắng.
– Ván 3 người: Người có 3 lá bài trở lên sẽ thắng.
– Ván 4 người: Người có 2 lá bài trở lên sẽ thắng.
Cách phân định thắng thua
- Nếu có kết: Người kết sẽ thắng, các người chơi còn lại bị thua và bị trừ điểm tương ứng với điểm kết trừ đi số lá bài trên tay.
- Nếu không có kết: So sánh số lá bài trên tay, ai nhiều lá hơn sẽ thắng, ít lá hơn thì thua, và nếu số lá bài bằng nhau thì hòa.
Điểm số trong Tam Cúc phụ thuộc vào các hình thức kết bài và số lá bài còn lại trên tay người chơi. Khi đã hiểu rõ cách chơi bài Tam cúc, người chơi sẽ đưa ra chiến lược tối ưu và gia tăng cơ hội chiến thắng.
Cách chơi bài Tam cúc thể hiện sự tinh tế trong cách tư duy và chiến thuật. Qua từng ván bài, người chơi có cơ hội rèn luyện khả năng phán đoán, sự nhanh nhạy và khéo léo. Đây không chỉ là trò chơi kết nối bạn bè, gia đình, mà còn giữ gìn nét văn hóa truyền thống đặc trưng của người Việt. Nếu bạn đang tìm kiếm một trò chơi thú vị vừa mang tính giải trí vừa thử thách trí tuệ, Tam Cúc chắc chắn là sự lựa chọn tuyệt vời.